تاریخچه ماشین لباسشویی و نحوه پیشرفت آن

تاریخچه ماشین لباسشویی و نحوه پیشرفت آن

امروزه لباسشویی بعد از یخچال رایج ترین محصول موجود در آشپزخانه ها در سراسر منازل مسکونی دنیاست. از زمان‌های دور تمدن انسان را به سمت طراحی وسیله‌ای برای شستن هر چه بهتر، سریعتر و آسانتر لباس‌هایش سوق داده است، انسان از شستن لباس‌ها در رودخانه این امر را شروع کرده و به مرور در طراحی وسیله‌ی مرسوم و شناخته شده امروزی ماشین لباسشویی به موفقیت دست یافته است. امروزه این وسیله و محصول کارآمد در کمتر خانه‌ای دیده نمی‌شود و مورد استقبال عمومی فراوانی قرار گرفته است، بنابراین بررسی سیر پیشرفت و وارد شدن این وسیله در تاریخچه شستشو و تحول آنان در اینجا مورد بررسی قرار می‌گیرد.

امروزه دیگر نمی‌توان از شسشتوی هر روزه لباس‌ها و ملافه‌ها مانند روزگاران گذشته چشم پوشی کرد، تمایلات انسان به افزایش کارایی شسشتوی مؤثر و بهداشتی در کنار تحرک کمتر و داشتن زمان بیشتری برای کنار هم بودن خانواده کنار یکدیگر انگیزه خوبی برای اختراع ماشین لباسشویی شد. به مرور زمان این آرزوی دست نیافتنی برآورده شد و ماشین‌های لباسشویی با حضورشان آرامش و آسایش بیشتری برای مادران خانه و اعضای خانواده ایجاد کردند.

اولین رختشورهای خانگی

زمانی شستن لباس‌های کتانی با دست، یکی از پر زحمت ترین کارهای موجود در هر خانه ای بود. اهالی واشنگتن برای شستن لباس‌های خود مسافت زیادی را تا رسیدن کنار رودخانه طی می‌کردند و در آنجا ابتدا لباس‌ها را به صورت کامل در آب خیس می‌‌کردند سپس روی تخته‌ای سنگ پهن کرده و در صورت داشتن لکه مقداری ماسه روی لباس می‌پاشیدند. حال قبل از اینکه شروع به زدن لباس‌ها با چوب کنند، آب آن‌ها را با چلاندن تا جای ممکن خارج می‌کردند. سپس لباس‌ها را با چوب تا تمیز شدنشان می‌زند و در پایان آن‌ها را با آب رودخانه آبکش می‌کردند. این فرایند طاقت فرسا و انرژی بر اهالی منطقه را برآن داشت تا کارکنانی را به عنوان رختشور استخدام کرده و به آنان حقوق بپردازند.

پیشرفت کار زنان رختشور

با گذشت سالها، زنان رختشور با استفاده از انواع شوینده های طبیعی روشهای خود را بهبود بخشیدند. در 2800 سال پیش از میلاد مسیح اهالی منطقه گال فرانسه برای بهبود شستشوی خود از خاکستر درخت سدر استفاده کردند. به مرور و با گذشت زمان جوش شیرین یا همان کربنات سدیم جانشین خاکستر درخت سدر در فرایند شستشو شد و پودرهای شستشوی امروزی به وجود آمد.

از طرفی دیگر رومی‌ها پا را فراتر گذاشتند و زنان رختشور را بازنشسته کردند، آنان رخشورخانه‌های عمومی را ساختند ( واژه لاتینی fullonicae به معنی آسیاب‌های شستشو برای این محل‌ها انتخاب شده بود). واردات علفزارهای فولر از سوریه به عنوان شوینده بسیار گران تمام می‌شد، بر همین اساس رومی ها از ادرار تخمیر شده انسان برای سفید کردن کتان استفاده می کردند. دلیل قدرت پاک کنندگی بالای این شوینده وجود آمونیاک با غلظت بالا در آن بود. ادرار درون مخازنی ذخیره شده، سپس روی لباسهای ریخته می‌شد و توسط غلطک‌هایی یا زنان رختشور لباس‌ها روی هم چلانیده می‌شدند و به این روش لباس‌ها با یک مرحله آبکشی تمیز و کاملا سفید می‌شدند.

در زمان امپراتوری وسپاسین، مالیاتی برای جمع‌آوری ادرار روی مردم روم وضع شد که آوازه آن تاکنون نیز بر زبان‌ها نقل می‌شود. ماجرای این ضرب المثل از وقتی آغاز شد که تیتوس پسر وسپاسین از او در این باره شکایت کرد، وسپاسین در جواب وی اولین رسیدهای این مالیات را زیر بینی تیتوس کشید و آن را تکان داد سپس از او پرسید: آیا آنها بوی بدی می دهند؟ تیتوس پاسخ داد هرگز من چنین حرفی نزدم، از آن پس ضرب المثل "پول بوی بدی ندارد" در بین رومی‌ها و ایتالیایی‌های کنونی رواج یافته است.

و در اواخر سال 1909، در البوف واقع در شمال فرانسه هنوز ادرار انسان برای ریسندگی پشم جهت تولید ملافه های ارتش جمع آوری می شد. در بین حرفه های کاری که در قرن نوزدهم به وجود آمد، هنوز هم می‌توانستیم زنان رختشور عادی و کارکنان رختشورخانه‌ها را مشاهده کنیم که با استفاده از تکنیک‌های پرس کردن و استفاده از سفید کننده لباس‌ها را تمیز و سفید می‌کردند. این زنان یا خود صاحبان رختشورخانه‌ها بودند یا به عنوان کارمند در آنان استخدام شده بودند.

نقش رختشورخانه ها

پیش از تعیین زنان رختشور و رختشورخانه‌ها، روستائیان آب کثیف را برای شستشوی لباسهایشان به کار می‌گرفتند این خود عامل برای ترویج بیماریهای عفونی در میان آنان بود. تکثیر رختشورخانه‌ها بهداشت عمومی و فردی را دگرگون کرد، به خصوص در زمانی که وبا، آبله و سل در هر خانه‌ای برای خود جا خوش کرده بود.

دولت با یارانه‌های بسیاری رختشورخانه‌ها زیادی را ساخت که در آنجا لباس‌ها متناسب با اصول بهداشتی مدنظر دولت شسته می‌شدند، بنابراین لباس‌ها به بهترین شکل ممکن تمیز و سفید شده در اختیار شهروندان قرار می‌گرفت. رختشورخانه ها مناطقی بود که برای تسهیل کار زنان لباسشویی در نظر گرفته شده بود. چنین تأسیساتی را حتی می‌توانستیم به عنوان نماد ثروتمندی یک روستا در نظر بگیریم که در اختیار زنان رختشور قرار می‌گرفت.

رختشورخانه‌ها همچنین نقش اجتماعی مهمی داشتند، زنان از سراسر روستا حداقل یک بار در هفته (به استثنای افراد بسیار ارشد) در آنجا ملاقات داشته و اخبار محلی را تبادل می کردند. بر همین اساس به مرور خانه شستشو تبدیل به "خانه گفتگو" شد و شنیدن صدای آواز زنان از داخل آنان به عنوان ابزاری جهت سبک تر کردن کارهای روزانه و گذراندن وقت، غیرعادی نبود. با پدیدار شدن سیستم لوله‌کشی و حضور آب در خانه‌ها، رختشورخانه‌ها ناپدید شدند، امروزه ماشین‌های لباسشویی جدید دقیقا منطبق با اصول کار زنان رختشور طراحی و به بازار عرضه شده‌اند.

دستگاه ماشین لباسشویی

ما اختراع ماشین لباسشویی را مدیون یعقوب کریستین شفر در سال 1767 میلادی هستیم. 30 سال بعد، یک آمریکایی به نام ناتانیل بریگز اولین طرح ماشین لباسشویی را ارائه کرده و اختراع نمود. شیوه کار این دستگاه بدین شرح بود، ابتدا آب داغ وارد یک مخزن شده سپس با چرخاندن اهرمی لباس ها شسته می‌شوند، پس از آن آبکشی لباس‌ها با عبور از بین دو غلطک صورت گرفته و آب درون مخزن از شیر تعبیه شده در زیر آن تخلیه می‌شود.

ماشین‌های لباسشویی اتوماتیک الکتریکی امروزه 210 سال بعد یعنی در سال 2007 به صورت عمده به بازار عرضه شدند به گونه‌ای در اکثر ‌خانه‌ها می‌توانستیم آنان را بیابیم. در سال 1907 ، اولین ماشین های لباسشویی درامی ظاهر شد. با توجه به اینکه آنها هنوز با دست کار می کردند اما مخزن فولادی آنان اجازه گرم کردن آب را با استفاده از مشعل ذغال سنگ در اختیارمان قرار می‌داد. در سال 1920 ، اولین ماشینهای برقی به دنیا آمدند، در این نوع از ماشین‌ها تنها مکانیسم چرخش الکتریکی بود و سایر کنترل‌های امروزی به صورت دستی صورت می‌گرفت.

عرضه شدن ماشین‌های لباسشویی تمام اتوماتیک

این در سال 1930 بود که ماشین آلات به سمت اتوماتیک شدن حرکت کردن. به مرور سوئیچ های فشار، ترموستات‌ها و تایمرها در مدل های جدید لباسشویی‌ها تعبیه شدند. از دهه 1980 به بعد، پیشرفت در زمینه الکترونیک به حدی رسید که لباسشویی‌ها خود قادر به انجام عملکردهای مختلف برای شستشوی لباس‌های مختلف را پیدا کردند، آنان سازگاری کاملی با محیط زیست یافتند و به سرعت در میان خانه‌ها رواج یافته و جایگاه خود را پیدا کردند.

نمونه هایی از قدرت ماشین لباسشویی امروزی

• تنظیم پارامترها
• سنسورهای مخزن قدرت اندازه‌گیری سطح آب ، میزان دمای آب، میزان سرعت چرخش و ... را در اختیارمان قرار دادند.
• سنجش وزن
• عملکرد های مختلف شستشو متناسب با رنگ و جنس لباس‌ها
• صرفه جویی در مصرف انرژی و آب

به مرور که لباسشویی‌ها به ابزارهای ثابت آشپزخانه اضافه شدند، مسئله صرفه جویی در مصرف آب و انرژی الکتریکی نیز در آنان مطرح شد. بر همین اساس در سال 1990، یک مخترع بریتانیایی به نام جیمز دیسون، یک ماشین لباسشویی با دو محفظه شستشو طراحی کرده و به مرحله تولید رساند، این نوع لباسشویی با مصرف آب و انرژی الکتریکی کمتر لباس‌ها را تمیز می‌کرد.

ماشین های لباسشویی امروزی

امروزه ماشین های لباسشویی به اینترنت متصل شده و امکان کنترل برنامه‌های آنان از راه دور نظیر تنظیم شستشو لباس‌ها در زمانی خاص یا توقف فرایند شستشو از راه دور را در اختیارمان قرار داده‌اند. به سبب بهره‌گیری از تکنولوژی یون‌های مثبت و منفی برخی از لباسشویی‌های کنونی برای شستشو دیگر نیازی به مواد شوینده ندارند. در مدل‌های جدید لباسشویی ساخت آمریکا معروف به سپید کوین (کدبانوی سریع) صفحه لمسی و بسیاری از قابلیت‌های کنترل از راه دور در اختیار بانوان قرار گرفته است.