نحوه کارکرد یخچال و بررسی چند نکته مهم
اگر نگاهی به جعبه‌های یخی ابتدایی تا یخچال های امروزی بیندازیم، در میبابیم سیر فناوری که ما برای خنک نگه داشتن و حفظ و ذخیره سازی غذای استفاده کرده‌ایم پیشرفت و تحول داشته است. با این حال، روش‌های ساخت یخچالها در طول سال ها تغییر کرده است، اصول اساسی سرمایش قرن هاست که یکسان بوده و در تمام یخچالهای امروزی نیز رعایت میشود. به عبارتی ساده تر ما همیشه از یک مایع خنک کننده برای جذب گرمای هوای محیط داخلی و کاهش دما و نوعی عایق برای جلوگیری از اختلاط این هوا با هوای بیرون جهت ثابت ماندن دما استفاده کرده ایم.
اگرچه سیستم های اولیه از یخ، به عنوان ماده خنک کننده استفاده می‌کردند، امروزه ما خنک‌کننده شیمیایی را به منظور کاهش دمای هوای داخلی یخچال به کار می‌بریم. خنک کننده‌های شیمیایی با حرکت در چرخه خنک کنندگی یخچال در مرحلهای اول چرخه، با جذب گرمای مواد غذایی و هوای داخلی یخچال باعث کاهش دمای داخلی آن میشوند و در مرحله دوم چرخه، گاز حاصله از طریق کندانسور (خنک کننده هوا) و فشار کمپرسور به مایع تبدیل شده و این چرخه تا زمانی که دمای داخلی یخچال به حد تعیین شده از طرف پنل کاربری نرسیده ادامه می‌یابد. خنککنندههای شیمیایی اولیهی که در یخچالها مورد استفاده قرار می‌گرفت سمی بود و استفاده از آن خطراتی را ایجاد می کرد اما با پیشرفت تکنولوژی خنککنندههای R-134a و R-600a جایگزین آن‌ها شدند. استفاده از این خنک کننده ها خطری به دنبال نداشت و درجه اطمینان به کار بردن آنان بالا بود، در انتخاب خنک کننده‌های امروزی معیارها و ویژگی‌های عدم خورندگی، غیر سمی بودن، کم هزینه بودن و سازگاری آنان با محیط زیست حائز اهمیت است.
دلیل تأکید بر عدم سمیت این نوع از گازها احتمال نشت و نشر این گازها بر اثر نواقص فنی مانند، پوسیدگی لوله‌ها، ضربه خوردن به درایر و لوله مویی و تمیز کردن اشتباه یخچال و سوراخ شدن لوله‌ها می‌باشد، خنک‌کننده مورد استفاده اگر سمی و خطرناک باشد سبب آسیب‌های جسمی به اعضای خانوار و محیط پیرامون خواهد شد، به عنوان مثال گاز فریون در صورت نشت سبب ایجاد حالت سرگیجه و خفگی در شخص میشود از طرفی دیگر به عنوان یکی از عوامل نابودی لایه اوزون از طرف سازمان جهانی بهداشت معرفی و شناخته شده است.
حال به طور کلی و تخصصی تری نحوه کارکرد اجزای اصلی یخچال را مورد بررسی قرار می‌دهیم.
با توجه به شماتیک بالا از یخچال، اجزای اصلی تشکیل دهنده آن به شرح زیرند:
کمپرسور
کمپرسور یخچال فریزر به همان موتور اصلی یخچال گفته میشود، این موتور دارای یک مسیر رفت و یک مسیر برگشت است. بنابراین به صورت یک چرخه رفت و برگشتی عمل سرمایش یخچال را انجام میدهد. موتور از ترکیب سوپاپ، پیستون و میل لنگ تشکیل شده است، در این سیستم حرکت پی در پی پیستون عامل اصلی به حرکت در آوردن گاز درون یخچال بوده و انرژی لازم برای این حرکت را فراهم میکند.
اواپرتور (محفظه تولید یخ)
به دلیل قدرت انتقال سرما بالای آلومینویم، جنس اواپرتور از جنس آلومینیوم ساخته شده است، طراحی مارپیچ اواپرتور سبب تأثیر بیشتر آن در جذب گرمای داخلی و مواد غذایی درون آن میشود. این الگوی مارپیچ در نتیجه آزمایش‌های فراوان کاربردی شناخته شده است. وقتی درب فریزر را می بندیم، سیستم سرمایشی یخچال توانایی جذب گرما و انجام عمل انجماد در چرخه کاری تبخیر و میعان را پیدا میکند، اواپرتور شامل دو لوله و دو مسیر است که قطر لوله ورودی گاز کمتر از قطر لوله خروجی گاز در نظر گرفته شده است، دلیل این طراحی عدم برداشته شدن فشار اعمالی از طرف کندانسور به گاز است، این طراحی سبب میشود تا گاز قبل از گرفتن گرمای مواد غذایی و محیط داخلی طی فرایند میعان به مایع تبدیل نشود، دلیل بیشتر بودن قطر لوله خروجی، برداشته شدن فشار از روی گاز و آسان شدن و سرعت بخشیدن به عمل خنک شدن گاز از طریق کندانسور می‌باشد.
کندانسور (رادیات خنک کننده)
یکی از ویژگی‌های ذاتی گازهای مورد استفاده در یخچال فریزر جذب مقداری حرارت قبل از آماده حرکت شدنشان از داخل کندانسور است، بنابراین لازم است این حرارت به شیوه‌ای کاهش یابد تا نتیجه مطلوب در عملیات سرد سازی به صورت عملی حاصل شود. از این رو کندانسور برای کاهش دما مورد استفاده قرار می‌گیرد. طرز کار کندانسور (رادیات) خنک کردن گاز خروجی با عبور آن از لوله‌های مارپیچی و سیاه رنگ خود است. مکان این قطعه در یخچال هایی خانگی در پشت کابین یا بدنه یخچال فریزر است. طول لوله‌های مارپیچ مانند، قطر لوله‌ها، فاصله آنان از یکدیگر و تعداد حلقه‌های آنان در مدت زمان خنک سازی گاز اهمیت ویژه دارد.
فیلتر یا درایر
گاز پس از عبور از رادیاتور ممکن است هنوز هم حرارت کمی داشته باشد، از این رو بزرگان صنعت یخچال سازی برای پیشبرد فعالیت‌های خنک کنندگی فیلتر یا درایر را ساختند که دو کار اساسی انجام میدهد، اول اینکه جرم‌های حمل شده از کندانسور را تمیز و فیلتر می کند، دوماً پس از خنک کردن گاز، رطوبت آن را کاهش دهد. این فیلتر از دو لوله تشکیل شده که دارای سطح مقطع‌های متفاوتی هستند، لوله با سطح مقطع بزرگتر به خروجی کندانسور متصل شده و با توری‌هایی که درون آن تعبیه شده ذرات معلق در گارز ورودی از کندانسور را فیلتر و پاکسازی می کند، این در حالی است که لوله دوم با سطح مقطع کوچکتر، کندانسور را قادر سازد با فشار بیشتری گاز را به جلو هدایت کند. با تعویض فیلتر درایر هنگام شارژ گاز کارایی و کیفیت عمل سرمایش در یخچالهای خود را افزایش دهید.
کاپیلاری تیوب (لوله مویی)
قطر کم این لوله علت نامگذاری آن است. نقش اصلی این لوله کاهش قابل توجهی در دماست، کارکرد این لوله به دو مؤلفه طول و قطر کم آن بستگی دارد، به گونه ای قطر کمتر آن سبب افزایش کارایی سیستم سرمایشی یخچال میشود، لوله مویی میان درایر و اواپرتور واقع شده است.
ترموستات
این قطعه جهت تنظیم و کنترل دما هوای داخل یخچال و محیط آن تعبیه شده است. در واقع ترموستات مانند یک سنسور عمل میکند یعنی تا دمای اندازه گیری شده دماسنج داخلی یخچال به حد دمای انتخابی سیستم کنترل نرسد، چرخه خنک کنندگی را در یخچال برقرار می‌سازد.
ترموستات‌ها به دو نوع عقربه‌ای و دیجیتالی در وسایل الکترونیکی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
کاربردهای ترموستات دیجیتال در یخچال به شرح زیر است:
- امکان بررسی دقیق و لحظه‌ای دمای یخچال و تنظیم دمای مورد نیازتان را به شما میدهد.
- مدیریت صحیح دماهای مورد نیاز با توجه به مواد غذایی را امکان پذیر میکند.
رله استارت
رله استارت یخچال یکی از قطعات لازم برای راه اندازی و استارت کار کمپرسور یخچال است، اگر این قطعه معیوب باشد، کمپرسور توقف کرده و کار نمیکند. بنابراین سلامت و کارکرد صحیح رله استارت در یخچال و فریزر دارای اهمیت بسیاری است. در فرایند استراحت کمپرسور در در چرخههای خنک سازی رله استارت نقش اساسی داشته و وظیفه استادبای یا آماده به کار بودن آن را برعهده دارد. همچنین جلوگیری از وارد شدن جریان بالا در مرحله روشن شدن موتور نیز برعهده رله استارت است. به طور کلی کاربرد رله استارت در یخچالها راه‌اندازی و کنترل سیکلهای اسراحت کمپرسور با استندبای یا آماده به کار نگه داشتن آن است.
تعمیر لوازم خانگی در منزل به خصوص لوازم اصلی و سنگین همواره مورد نیاز خانواده ها بوده است. در همین راستا تیم همتا تعمیر جهت رفاه حال شما دوستان عزیز اماده ارائه هر گونه تعمیرات تخصصی مربوط به کالاهای اصلی از قبیل تعمیر یخچال، تعمیر لباسشویی، تعمیر ظرفشویی، تعمیر جاروبرقی، تعمیر دستگاه تصفیه آب و تعمیر مایکروویو می باشد.
اورلود
اورلود یا OLP مخفف کلمه (overload Protector) به معنای محافظ اضافه‌بار است، این قطعه در بسیاری از لوازم‌خانگی الکترونیکی جهت جلوگیری از آسیب رسیدن به آن‌ها، سوختن و خطرات احتمالی پیشبینی نشده تعبیه شده است. در یخچالها، این اورلود به منظور حفاظت از آسیب رسیدن و سوختن کمپرسور در برابر ورود جریان‌هایی با آمپر بالا به کار می‌رود.
انواع اورلود و نحوه کارکرد آن
اورلود (overload) به دو صورت حرارتی و مغناطیسی تولید میشود. بسته به نوع وسیله یا دستگاه الکترونیکی مدنظر یکی از این دو نوع اورولد به کار گرفته میشود. اورلودها به طور معمول در یخچال فریزر، کولر گازی و سایر دستگاههای الکترونیکی موجود در خانه استفاده میشوند.
اورلود حرارتی
اورلود حرارتی ساختاری شبیه به ساختمان یک بی متال دارد و به‌صورت سری در مدار بسته میشود، به هر دلیل حرارت در مدار افزایش یابد، تا برگشت جریان به حد مجاز جریان را قطع کرده و اجازه عبور آن را نمیدهد.
اورلود مغناطیسی
اورلود مغناطیسی سیم‌پیچ سادهای است که در اثر عبور جریان زیاد (بیشتر از حد تنظیم شده) با افزایش شدت میدان مغناطیسی داخلش سبب قطع جریان شده و تا بازگشت جریان به حد مجاز اجازه وصل شدن مدار را نمیدهد. استفاده از این اورلود زمانی است که مدت زمان بی متال مقاومت لازم برای قطع سریع جریان مدار را ندارد، به عبارتی دیگر استفاده از اورلود معناظیسی زمانی است که احتمال آسیب رسیدن به دستگاه الکتریکی از طریق اتصال کوتاه پیشبینی میشود.
علت اورلود یخچال چیست؟
اورلود یخچال ممکن است به دلایل ذیل رخ دهد:
- افت یا افزایش ولتاژ
- نشت یا فسااد گاز خنک کننده
- معیوب بودن ترموستات
- معیوب بودن کمپرسور
- یخچال در دمای محیط غیرمجاز نصب شده است.
نکته: اگر یخچال اورلود کند، برای خارج کردن آن از حالت اورلود مدت زمانی صبر کنید تا دمای کمپرسور کاهش یابد، اگر کمپرسور سالم باشد، اورلود اجازه عبور جریان و برقراری مدار را دوباره میدهد، در نتیجه کمپرسور سالم بوده و در حالت استاندبای یا حاضر به کار قرار دارد.
